ઇલેક્ટ્રિક કારનો ઇતિહાસ: શરૂઆતથી આજ સુધી

ઇલેક્ટ્રિક કારની શરૂઆત અને વિકાસનો ઇતિહાસ

ઇલેક્ટ્રિક કારનો ઇતિહાસ નવા યુગની શોધ નથી, પણ તે 19મી સદીના પ્રારંભથી શરૂ થયો છે. આજના સમયમાં પર્યાવરણ પ્રત્યેની ચિંતાઓ અને તેલના વિકલ્પોને કારણે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો ફરીથી ચર્ચામાં છે, પરંતુ તેમનું મૂળ ઘણું જૂનું છે. આ લેખમાં અમે ઇલેક્ટ્રિક કારની શરૂઆત, વિકાસ, અવનતિ અને આજના પુનરુત્થાન વિશે વિગતે જાણશું.

પ્રારંભિક શરૂઆત: 1820-1850

1828માં હંગેરીના વૈજ્ઞાનિક આન્યોસ જેડલિકે પ્રથમ ઇલેક્ટ્રિક મોટર બનાવી અને તેના આધાર પર એક નાનું મોડેલ વાહન તૈયાર કર્યું. 1832-1839 દરમિયાન સ્કોટલેન્ડના રોબર્ટ એન્ડરસને પ્રથમ વ્યવહારુ ઇલેક્ટ્રિક કેરેજ બનાવી. તે નોન-રીચાર્જેબલ બેટરીથી ચાલતું હતું, એટલે તેનો ઉપયોગ મર્યાદિત હતો. 1835માં અમેરિકાના થોમસ ડેવનપોર્ટએ પ્રાથમિક ઇલેક્ટ્રિક મોટરથી ચાલતું વાહન બનાવ્યું.

બેટરીનો વિકાસ: 1859નું માઈલસ્ટોન

1859માં ફ્રાંસના ગેસ્ટોન પ્લાન્ટેએ લીડ-એસિડ રીચાર્જેબલ બેટરી શોધી, જે ઇલેક્ટ્રિક વાહનને પ્રેક્ટિકલ બનાવવામાં મુખ્ય રહી. રીચાર્જેબલ બેટરી વગર EVનો વ્યાવસાયિક ઉપયોગ શક્ય નહોતો. આ શોધ પછી ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની સંભાવનાઓ વધી.

સુવર્ણ યુગ: 1880-1910

19મી સદીના અંતે ઇલેક્ટ્રિક કારો યુરોપ અને અમેરિકા બંનેમાં લોકપ્રિય થઈ. શાંત ચાલ, ઝટપટ સ્ટાર્ટ અને પ્રદૂષણ ન થવું જેવા ફાયદા તેમને શહેરી વિસ્તારોમાં આકર્ષક બનાવતા. 1900માં અમેરિકામાં 33% વાહનો ઇલેક્ટ્રિક હતા. ડેટ્રોઇટ ઇલેક્ટ્રિક જેવી કંપનીઓએ 32 કિમી/કલાક ઝડપ ધરાવતી કારો રજૂ કરી. ન્યૂયોર્કમાં ઇલેક્ટ્રિક ટેક્સી પણ સેવા આપતી હતી.

અવનતિ: 1920-1960

હેનરી ફોર્ડની એસેમ્બલી લાઇન પદ્ધતિ અને પેટ્રોલની સસ્તી કિંમતથી આંતરિક દહન એન્જિનવાળા વાહનોનું પ્રભુત્વ વધ્યું. ઇલેક્ટ્રિક કારની રેન્જ મર્યાદિત અને ચાર્જિંગ સમય લાંબો હોવાથી, 1920 પછી તેનો વ્યાપક ઉપયોગ ઘટ્યો. WWII પછી તેલની અછતને કારણે થોડું પુનરુત્થાન થયું, પણ ટૂંકા ગાળાનું.

પુનરુત્થાન: 1970-2000

1970ના તેલ સંકટે EV પ્રત્યે રસ વધાર્યો. 1990માં જનરલ મોટર્સે EV1 રજૂ કરી, જે આધુનિક ડિઝાઇન અને શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શનવાળી કાર હતી. પરંતુ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની અછતને કારણે તેનું ઉત્પાદન બંધ થયું.

આધુનિક યુગ: 2000થી આજ સુધી

2008માં ટેસ્લા રોડસ્ટરે EV ઉદ્યોગમાં ક્રાંતિ લાવી, જેમાં લિથિયમ-આયન બેટરી અને 200 માઇલથી વધુ રેન્જ હતી. આજે ટેસ્લા, નિસાન લીફ, ટાટા નેક્સોન EV જેવી કારો લોકપ્રિય છે. ભારતમાં સરકારની FAME યોજના EV અપનાવામાં મદદરૂપ બની રહી છે.

નિષ્કર્ષ

ઇલેક્ટ્રિક કારની શરૂઆત અનેક શોધકોના યોગદાનથી થઈ, જેમાં રોબર્ટ એન્ડરસન, આન્યોસ જેડલિક, થોમસ ડેવનપોર્ટ અને ગેસ્ટોન પ્લાન્ટેનો સમાવેશ થાય છે. બેટરી ટેકનોલોજી, ચાર્જિંગ સુવિધા અને પર્યાવરણલક્ષી નીતિઓએ આજના EV યુગને જન્મ આપ્યો છે. ભવિષ્યમાં EVs વૈશ્વિક પરિવહનનો મુખ્ય આધાર બનશે.